«Марказий Осиё АҚШдан ҳақиқатан ҳам муносиб эътиборни олади» — Сержио Гор
Давлат котиби ўринбосари Кристофер Ландау Трамп маъмурияти Марказий Осиёга аввалгидан кўра анча кўпроқ эътибор қаратиш ниятида эканини таъкидлади.
«Трамп маъмуриятида хизмат қилишнинг қувончли тарафларидан бири шундаки, у ташқи сиёсат сўнгги 80−100 йил ичида шаклланган анъанавий ёндашувлар билан чекланиб қолмаслигини тушунади. Дунё анча кенгроқ ва унинг ичида кўпроқ эътиборга лойиқ муҳим минтақалар мавжуд. Бу минтақалардан бири Марказий Осиёдир», — деди Ландау.
Унинг сўзларига кўра, Америка президенти уларга минтақадаги бешта давлат билан ҳамкорликни кучайтиришни буюрган.
«Яқинда биз икки мамлакатга [Ўзбекистон ва Қозоғистонга] ташриф буюрдик ва у ердаги шериклик имкониятлари чиндан ҳам таъсирчан — бизнесдан тортиб стратегик ҳамкорликка қадар… Бугун бу ерда барча бешта мамлакат вакилларини — президентлар, ташқи ишлар вазирлари ва уларнинг делегацияларини қабул қилишдан фахрдамиз», — дея қўшимча қилди у.
АҚШ президентининг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича махсус вакили Сержио Гор Вашингтон «ўзаро манфаатларга асосланган чинакам шериклик»ни қуришга содиқ эканини таъкидлади.
«Сизнинг бугунги иштирокингиз муносабатларимизнинг тобора чуқурлашиб бораётганини ва хавфсиз, суверен ва гуллаб-яшнаётган Марказий Осиёга бўлган умумий интилишларимизни англатади», — деди у.
«Президент мени Марказий Осиё бўйича махсус вакил этиб тайинлаганида, у бу минтақа аввалги маъмуриятларда эътибордан четда қолганини таъкидлаганди. Унинг мессежи аниқ: энди сиз Оқ уй билан тўғридан-тўғри алоқа ўрнатдингиз ва чинакамига муносиб эътиборни оласиз», — деб таъкидлади Гор.
У яқинда Ландау билан Ўзбекистон ва Қозоғистонга ташриф буюрганини ва инновация, таълим ва бизнес соҳасида эришилган ютуқларни юқори баҳолаганини хабар қилди.
«Марказий Осиёнинг меҳмондўстлиги чиндан ҳам мислсиздир». «Менимча, Крис ва мен яна бир неча ой давомида вазн ташлаймиз [Ландау аудиториядан туриб, „йил“ дея бақирди] — биз бир қанча овқатни синаб кўрдик», — деди махсус элчи. Дипломатнинг сўзларига кўра, C5+1 платформаси АҚШ-минтақавий энергетика, инфратузилма ва иқтисодий ўсиш соҳасидаги ҳамкорлиги учун асосий восита бўлиб қолмоқда.
«Эртага Кеннеди марказида бизнес конференцияси бўлиб ўтади, унда биз Америка компаниялари учун иш ўринлари ва экспорт имкониятларини яратадиган янги инвестиция ва савдо шартномаларини тақдим этамиз. Бу адолат ва умумий фаровонлик тамойилларига асосланган ўзаро фойдали битимлардир. Улар мамлакатлар ўз халқларининг манфаатларини биринчи ўринга қўйганларида ва биргаликда мақсадлар сари ҳаракат қилганларида нима мумкинлигини намойиш этади», — деди у.
АҚШ давлат котиби Марко Рубио ҳозирги даврни «АҚШ-Марказий Осиё муносабатларида янги даврнинг бошланиши» деб атади.
«Президент Трамп шуни аниқ айтди: АҚШ ташқи сиёсати миллий манфаатларга асосланган бўлиши керак… Ташқи сиёсат икки мамлакатнинг миллий манфаатлари мос келганда энг самарали бўлади. Сизнинг ва бизнинг манфаатларимиз мос келганда «Улар мос келганда, бу шериклик учун идеал заминдир. Улар бир-биридан фарқ қилганда, дипломатия, мулоқот ва дўстона муносабатлар зарур. Аммо улар бир-бирига мос келганда, алоқаларни мустаҳкамлаш ва чуқур муносабатларни ўрнатиш вақти келди», — деб таъкидлади Рубио.
Унинг сўзларига кўра, мамлакатларнинг позициялари «ҳамма нарсада ҳам бир-бирига мос келавермайди, лекин улар муҳим масалаларда бир-бирига мос». Бундан ташқари, мамлакатлар «асосан иқтисодий ривожланиш нуқтаи назаридан кўплаб алоқа нуқталарига эга».
Унинг қўшимча қилишича, Қўшма Штатлар минтақа мамлакатлари билан иқтисодий алоқаларни мустаҳкамлаш ва уларнинг иқтисодиётларини диверсификация қилиш истакларини қўллаб-қувватлаш ниятида.
«Ўз навбатида, биз Америка инновациялари, бизнеси ва маҳсулотларининг янги бозорларга кириши учун имкониятларни қидирмоқдамиз, чунки бу мамлакатлар ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлайди. Сиз эса Худо берган инсоний ва табиий салоҳиятингиздан иқтисодиётингизни диверсификация қилиш учун фойдаланмоқчисиз — нафақат хомашё ёки энергия манбаи бўлинг, балки янги саноат тармоқларини ривожлантиринг, фуқароларингиз учун узоқ муддатли имкониятлар яратинг», — деди у.
Рубио шунингдек, келаси йили минтақадаги барча бешта мамлакатга ташриф буюришни режалаштираётганини ва президент Дональд Трамп «уларнинг раҳбарлари билан учрашишни интиқлик билан кутаётганини» тасдиқлади.
«C5+1» форматидаги биринчи саммит 2023 йил сентябрь ойида Нью Йоркда бўлиб ўтганди.