Ўзбекистон МАГАТЭ стандартлари бўйича 25 та ҳужжат қабул қилади

Сенатда Ўзбекистоннинг Ядровий зарар учун фуқаролик жавобгарлиги тўғрисидаги Вена конвенциясига қўшилиши тўғрисидаги қонунни муҳокама қилиш чоғида мамлакат Атом энергияси бўйича халқаро агентликнинг (МАГАТЭ) тартибга солиш стандартлари бўйича 25 та ҳужжат ишлаб чиқиши ҳам зарурлиги маълум бўлди.

Атом энергетикасини ривожлантириш агентлиги (Ўзатом) раҳбари Азим Ахмедхаджаевнинг сўзларига кўра, конвенцияни ратификация қилиш мамлакатда ядровий жавобгарликни суғурта қилиш тизимини шакллантириш учун асос бўлади. Унда давлат кафолатлари, суғурта фондлари ва етказилган зарарни қоплаш механизмларини яратиш назарда тутилган.

«Мамлакатимизда ядро хавфсизлигини назорат қилиш бўйича ваколатли орган Саноат, радиация ва ядро хавфсизлиги қўмитаси ҳисобланади. Қўмита МАГАТЭ стандартлари асосида меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқади, 2025−2026 йилларда эса 25 та шундай ҳужжатни қабул қилиш режалаштирилган», — дея тушунтирди Ахмедхаджаев.

Унинг сўзларига кўра, ушбу ҳужжатлар ядро иншоотлари хавфсизлигини таъминлаш, радиация мониторинги, аварияларнинг олдини олиш ва уларнинг оқибатларини юмшатиш, шунингдек, техноген ҳодисаларни таҳлил қилиш бўйича чора-тадбирларни назарда тутади.

Ядро хавфсизлиги соҳасида сенаторларни қизиқтирган яна бир мавзу — етказилган зарарни баҳолаш, эҳтимолий техноген ҳодисалар қурбонларига товон тўлаш, халқаро миқёсда ҳуқуқий жавобгарликни таъминлаш бўйича жорий этилиши режалаштирилаётган халқаро стандартлар, ҳуқуқий ва институционал механизмлар.

«Биз халқаро, хусусан, Беларусь, Қозоғистон ва Россия тажрибасини ўргандик ва унинг асосида фуқаролик жавобгарлигини суғурта қилиш механизми ҳам жорий этилади», — дея аниқлик киритди «Ўзатом» раҳбари.

Ахмедхаджаевнинг сўзларига кўра, мамлакатда ядро хавфсизлиги учун масъул бўлганлар қаторига нафақат «Ўзатом», балки Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, Фавқулодда вазиятлар вазирлиги, Саноат, радиация ва ядровий хавфсизлик қўмитаси ҳам киради.

Сенат раиси Танзила Нарбаева жараённинг барча иштирокчилари ўртасида мувофиқлаштириш муҳимлигини таъкидлаб, халқаро стандартларни жорий этиш идоралар ўртасида мувофиқлаштирилган ишларни талаб қилишини таъкидлади.

«Биз МАГАТЭ билан аллақачон йўл харитасини ишлаб чиқдик, уни яқин вақтларда имзолаймиз. Ушбу йўл харитасида масъул ташкилотлар рўйхати ва амалга оширилиши лозим бўлган аниқ чора-тадбирлар мавжуд», — дея қўшимча қилди «Ўзатом» раҳбари.