Япония Ўзбекистон билан «яшил» трансформация йўналишида ҳамкорликни мустаҳкамламоқчи
Ташриф доирасида у президент Шавкат Мирзиёев билан учрашди, Ўзбекистон ташқи ишлар вазири Бахтиёр Саидов билан ташқи ишлар вазирлари даражасидаги стратегик мулоқотнинг биринчи учрашувида иштирок этди, шунингдек, Самарқандга ташриф буюрди.
Тошкентда журналистлар билан бўлиб ўтган брифингда Япония Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Китамура Тосихиро ташриф якунлари, икки томонлама муносабатларнинг устувор йўналишлари ва ўзбекистонликлар томонидан виза муддатининг ўтказиб юборилиш ҳолатлари ҳақида гапирди, бу бриингда Gazeta мухбири ҳам иштирок этди.
Икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлаш
«Биз аҳолиси сони бўйича минтақадаги энг йирик ва жуда масъулиятли минтақавий куч сифатида Ўзбекистоннинг ғоят муҳим мамлакат эканига ишончимиз комил», — деди Китамура Тосихиро.
Матбуот котиби Ўзбекистон ва Япония ташқи ишлар вазирлари ўртасидаги мулоқот стратегик даражага кўтарилганига эътибор қаратди, жумладан, унинг якунлари бўйича қўшма коммюнике қабул қилинган.
«Биз „яшил“ трансформация, жумладан, декарбонизация, рақамлаштириш ва барқарор ривожланишга ҳисса қўшадиган соҳаларда инсон ресурсларини ривожлантириш бўйича ҳамкорлигимизни кучайтиришни истардик», — деди Япония ТИВ вакили.
У Ўзбекистонда Япония компаниялари сони аста-секин кўпайиб бораётгани, президент ташаббуслари, айниқса, иқтисодий ва ижтимоий ислоҳотлар туфайли мамлакатдаги инвестиция муҳити компаниялар учун қулай бўлиб бораётганини қайд этди.
«Умид қиламизки, [Ўзбекистон] президенти иқтисодий ва ижтимоий ислоҳотлар курсини давом эттиради, бу эса Япония компанияларининг ушбу минтақага инвестицияларини янада кўпайтиришга олиб келади. Биз икки томон ўртасидаги ҳамкорликка ҳисса қўшиш учун ижобий жиҳатларга эътибор қаратмоқчимиз», — деди у.
Китамура Тосихиро Япония компанияларининг Ўзбекистонга инвестициялари ҳажми бошқа давлатлар, масалан, Хитой ёки Россияга нисбатан кам бўлиши мумкинлигини тан олди.
«Аммо иқтисодий ҳамкорликни рағбатлантириш орқали Япония мамлакатда инсон ресурсларини ривожлантиришга сармоя киритиши мумкин, чунки бу япон компанияларининг устувор йўналишлари ва кучли томонларидан биридир», — деди у.
Япония ТИВ матбуот котибининг таъкидлашича, Самарқанд вилоятидаги SamAuto заводига Япониянинг Isuzu автомобиль ишлаб чиқарувчиси томонидан инвестиция киритилган бўлиб, у ердаги кўп йиллик фаолият давомида маҳаллий ишчилар муҳим ролни эгаллай бошлаган.
«Ўзбек халқига билим ва технологияларни шундай тарзда етказиш мумкин ва келгусида ҳам бу ишлар давом этади», — деди у.
«Қўшнимиз Хитой ўзининг муҳим минералларидан фойдаланиб, бошқа давлатларга ўз қарашларини ўтказишга ҳаракат қилмоқда. Нафақат Япония, балки дунёнинг бошқа қисмлари учун ҳам муҳим минераллар ва бошқа ресурсларни етказиб беришнинг барқарор занжирини яратиш жуда аҳамиятлидир. Ўзбекистон табиий ресурсларга бой, шу сабабдан ҳам Япония компанияларида Ўзбекистон ҳукумати ва компаниялари билан ҳамкорлик қилиш учун катта имконият мавжуд».
Унинг қайд этишича, ташқи ишлар вазирлари ўртасида қабул қилинган коммюнике асосида томонлар ҳамкорликнинг келгуси имкониятларини аниқлаб олади ва ўрганади.
Грант шартномалари
27 август куни томонлар Ўзбекистондаги давлат хизматчиларини Япония университетларига ўқишга юбориш бўйича грант шартномаси имзоланганини эълон қилди. Ушбу лойиҳа учун Япония ҳукумати беғараз ёрдам дастури доирасида 2,8 млн доллар ажратди.
Япония ТИВ вакилининг сўзларига кўра, грант ёрдами дастури доирасида сўнгги йилларда 430 дан ортиқ ўзбекистонлик давлат хизматчиси Японияда ўқитилди.
«Ушбу дастурни бошлаганимизнинг сабаби — мустақилликка эришганидан сўнг Ўзбекистон ҳукумати ўзининг социалистик ёки коммунистик тафаккурини бозор тафаккурига ўзгартириши керак бўлган. Бундай силжиш ва ўзгаришларни амалга оширишда ўзбекистонликларнинг ўзлари бозор иқтисодиётига ўтишга қулай сиёсатни ишлаб чиқиши, зарурий кўникмаларни эгаллашлари мумкин эди. Шунинг учун ҳам биз асосий эътиборни давлат хизматчиларини ўқитиш ва уларнинг касбий тайёргарлигини оширишга қаратдик».
Китамура Тосихиро Япония ҳанузгача хусусий секторда инсон капиталини ривожлантиришга эътибор қаратаётганини таъкидлаб, Ўзбек-япон инсон ресурсларини ривожлантириш марказини мисол қилиб келтирди.
Шунингдек, ташриф доирасида Япония ҳукумати томонидан Сурхондарё вилоятидаги афғон мигрантлари ва аҳолининг бошқа заиф қатламларини қўллаб-қувватлаш учун 3,3 миллион доллар миқдорида грант ажратилиши маълум қилинди.
Виза муддатининг ўтиб кетиш масалалари
Япония ТИВ матбуот котибининг таъкидлашича, мамлакатда Ўзбекистон фуқаролари томонидан виза муддатини ўтказиб юбориш ҳолатлари кузатилмоқда.
«Кўплаб одамлар япон тилини ўрганаётганидан, айниқса, ёш авлод Японияга кўпроқ қизиқиш билдираётганидан жуда хурсандмиз. Ҳозирда ўзбекистонликларни мавжуд виза тизими доирасида қабул қилмоқдамиз», — деди у.
«Аммо баъзи одамлар визаси муддати тугаганидан кейин Японияда қолиб, ҳукуматимиз томонидан ўрнатилган қоидаларни бузмоқда. Бундай хизматларни амалга оширадиган воситачилар борлигини биламиз. Биз Ўзбекистон ҳукумати билан бу масала бўйича муҳокама ўтказдик ҳам, улар яқиндан ҳамкорлик қилмоқда ва вазият яхшиланмоқда», — дея таъкидлади ТИВ вакили.
Ҳозирда Япония томони Ўзбекистон билан виза режимини ўзгартириш ёки юмшатиш бўйича аниқ режаларга эга эмас, деди у.