Қонунлар ва судлар адолатли бўлиши керак — президент
«Суднинг одиллиги ва халқчиллигининг тагида бир нарса — рақамлаштириш ётибди. Албатта, охирги пайтларда судларга адолатни тиклаш учун тўлиқ шароит яратилди. Қарордан электрон нусха олиш каби 14 та хизмат рақамлаштирилди. Бу — кам. Янги қарорда шуни инобатга олиш керакки, 5 та янги интерактив хизматни сунъий интеллект ёрдамида қандай қилиб Ўзбекистонда биринчи марта тажриба қиламиз?» — деди у.
Унинг сўзларига кўра, суд ахборот тизимларини бошқа идоралар билан интеграциялаш масаласи очиқлигича қолмоқда.
Жиноят ишлари бўйича судларда ишларнинг 30 фоизи, фуқаролик судида 25 фоиз, маъмурий судда 15 фоиз, иқтисодий судда 10 фоиз иш ҳали ҳам қоғозда кўрилмоқда.
Давлат раҳбари суд ишларини таҳлил қилишни «кескин» кучайтириш зарурлигини таъкидлади. Масалан, 14 минг ишнинг 6 мингга яқини (42 фоизи) тадбиркорлар ва аҳоли фойдасига ҳал қилинган.
Президент Олий суд қонунчилик ташаббуси ҳуқуқига эга бўлиб, тадбиркорлар ва аҳоли энг кўп учраётган бизнес, солиқлар, инвестициялар, инфратузилма ва ер муносабатларининг долзарб масалалари бўйича ҳар ойда (ҳар чоракда парламентга) ҳукуматга таклифлар киритиши шартлигини таъкидлади.
«Янгилик шундай бўлиши керакки, одамлар буни сезиши керак. Жамиятимизда вазият ўзгариши учун қонун ва тизим адолатли бўлиши керак», — деди у.
Олий суд раиси ўринбосари — иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раиси Шуҳрат Полвонов иқтисодий судларни ислоҳ қилиш ва уларда ягона суд амалиётини йўлга қўйиш бўйича режалар ҳақида гапирди.
Тақдимотда таъкидланишича, суд ҳокимияти мустақиллигини кучайтириш мақсадида «Судлар ҳамжамияти органлари тўғрисида»ги қонунни қабул қилиш режалаштирилмоқда. Шунингдек, судьялар мақомининг ва суд фаолиятини молиялаштиришнинг ҳуқуқий асосларини яхшилашга қаратилган алоҳида қонунлар қабул қилиш таклиф этилмоқда.
Бундан ташқари, кредитлар, солиқлар ва интеллектуал мулк билан боғлиқ масалаларга ихтисослашган судьялар корпусини шакллантириш кўзда тутилмоқда.
Туман (шаҳар) иқтисодий судлари туманлараро судларда жойлашган. Таклифга кўра, бундай судларни Ўзбекистоннинг ҳар бир вилоят марказида ташкил этиш кўзланмоқда.
Ҳар йили судларда 1 миллионга яқин низосиз ишлар кўрилади. Ўтган йили фуқаролик судларида коммунал қарздорлик бўйича 200 мингга яқин шундай иш кўрилган. Президент буни нотариусда ҳам ҳал қилса бўлишини айтди ва, шу нуқтаи назардан, низосиз ишларни кўриб чиқишни тегишли идораларга ўтказиш таклифини билдирди.