Кўчмас мулк бозори барқарорлашди: уй-жой нархлари ўртача суръатларда ўсмоқда - МБ
Ўтган йили кўчмас мулк бозоридаги фаоллик, уй-жой ва ижара нархлари бироз пасайди.
Ўтган йили кўчмас мулк билан жами 329 мингта битим тузилди, бу 2023 йилга нисбатан 2,2 фоизга кам, дейилади Марказий банк ҳисоботида.
Кўчмас мулк бозорида талаб ва фаолликни қўллаб-қувватловчи асосий ижтимоий-демографик ва иқтисодий омиллар сақланиб қолганига қарамай, ўтган йили ипотека кредитлари ўсишининг анча чекланган суръатлари, уй-жой қурилиши ва фойдаланишга топширишнинг нисбатан юқори ўсиши, шунингдек, талабнинг бироз тўйиниши кўчмас мулк нархларининг шаклланишида устунлик қилди ва уй-жой нархининг ўсиш динамикасига пасайтирувчи ҳисса қўшди.
Бирламчи ва иккиламчи уй-жой бозорида нархлар ўсишда давом этди. Эски уйлар нархи 6,3 фоизга, янги уйлар нархи 11,4 фоизга ошди.
Масалан, пойтахтда иккиламчи бозордаги нархлар 1 квадрат метр учун 14,9 млн сўмдан 15,3 млн сўмга ошди. Бухоро вилоятида сезиларли ўсиш кузатилди — нарх 14,7 фоизга, 6,3 млн сўмдан 7,2 млн сўмгача, шунингдек, Қашқадарё вилоятида 10,2 фоизга, 5,1 млн сўмдан 5,6 млн сўмгача ошди.
«Иккиламчи бозорга нисбатан бирламчи бозорда нархлар ўсишининг юқори даражада сақланиб қолиши, эҳтимол, аҳоли ўртасида янги уй-жойларга бўлган талабнинг юқорилигини акс эттиради, буни бирламчи бозорда берилган ипотека кредитлари улушининг юқори даражада сақланиб қолиши ҳам тасдиқлайди,» — дейилади ҳисоботда.
Республикада ижара тўловининг ўсиш суръати 2024 йил давомида пасайиш тенденциясини сақлаб қолди. Ижара ҳақи ўсишининг секинлашуви ҳам таклифнинг ўсиши шароитида талабнинг меъёрлашувини акс эттирди.
Тошкент шаҳрида уй-жой ижараси таклифи барқарор бўлиб қолди (2024 йилда таклифнинг ойлик ўртача ўсиши ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2-3 фоизни ташкил этди), ҳудудларда эса уларнинг сезиларли ўсиши кузатилди. Шу билан бирга, IV чоракда ҳудудларда ижара таклифи мавсумий омилларнинг шаклланиши таъсирида пасайган, аммо ўтган йилги қийматлардан юқори бўлган.
Тошкент шаҳрида ер участкалари сегментида 100 квадрат метр (1 сотих) ернинг қиймати декабрь ойи якунлари бўйича 352 млн сўмни ташкил этди, бу 2023 йилдаги қийматлардан 2,9 фоизга паст.
Шу билан бирга, пойтахтда ер нархи бошқа ҳудудларга қараганда анча юқорилигича қолмоқда. Масалан, Тошкент шаҳридаги ер участкаси нархи Тошкент вилоятидаги ер участкаси нархидан 3,5 баравар юқори (1 сотих ер учун 100 млн сўм).