Ички валюта бозорида сўм мустаҳкамланмоқда

Марказий банк маълумотларига кура сўнгги ойларда Ўзбекистоннинг ички валюта бозорида диққатга сазовор жараён кузатилмоқда, яни миллий валюта долларга нисбатан қадрсизланиш босқичидан чиқа бошлаб, барқарорлашиш ва мустахкамланиш фазасига ўтмоқда.

Жорий йилнинг биринчи ўн ойи давомида ички бозорда чет эл валютасига талаб ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 24 фоизга ошди. Шу билан бирга, валюта таклифи 26 фоизга ўсгани қайд этилди. Юридик шахслар томонидан валютани сотиб олиш ва сотиш ҳажмлари мос равишда 24 ва 38 фоизга ошгани бозордаги таклифнинг кескин кўпайганини кўрсатади. Айнан таклифнинг талабдан юқори ўсиши миллий валютанинг барқарорлашувига хизмат қилди, бу тенденция сўмнинг ички бозорда барқарор позицияни эгаллаётганини англатади.

Олтинсиз экспорт тушумлари 14,5 миллиард долларга етди. Шу маблағнинг 8,1 миллиард доллари ички валюта бозорига сотилгани валюта таклифининг ошишига сезиларли таъсир кўрсатди. 2024 йилга нисбатан юқори даражадаги ўсиш экспортнинг ички бозор учун муҳим манбага айланаётганини кўрсатади деб таъкидланди.

Сўм мустаҳкамланишга таъсир қилган асосий омиллар ва барқарор ўсиши қуйидаги омиллар билан изоҳланади:

• экспорт тушумларининг ошиши;
• халқаро пул ўтказмаларининг сезиларли даражада кўпайиши;
• хорижий кредитларнинг жалб қилиниши;
• импорт тўловлари ҳажмининг барқарорлашуви;
• инвестиция фаоллигининг ошиши, жумладан тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларнинг кўпайиши.

Марказий банк тайёрлаган шарҳда мазкур тенденциянинг асосий сабаблари ва бозор динамикаси кенг ёритилган.