“Монополь”лар монополияга қарши жиддий текширувни амалга оширмоқда – Нобел мукофоти совриндори

Тошкентда франциялик олим, иқтисодиёт бўйича Нобел мукофоти совриндори Жан Тирол билан очиқ маъруза ташкил этилди.

Тошкентда 14 октябрь куни франциялик олим, иқтисодиёт бўйича Нобел мукофоти совриндори Жан Тирол билан очиқ маъруза ташкил этилди. Ушбу очиқ маъруза “Марказий Осиё университетлари форуми” доирасида ташкил этилган бўлиб, тадбир Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги, Янги Ўзбекистон университети ва бошқа ҳамкорлар билан биргаликда ўтказилмоқда.

Жан Тирол очиқ маърузасида энг долзарб ва қизиқарли мавзулардан ҳисобланган “Халқ фаровонлигига эришиш” ҳақидаги ўз изланишлари билан бўлишди.

"Гоогле, Meta, Apple, Амазон, Алибаба ёки Тенcент каби компаниялар ўзларининг бозор сегментида устунлик қилади, шу билан бир вақтда улар илмий-тадқиқот ишларининг асосий иштирокчиси ҳам ҳисобланади. Ажабланарлиси, улар ўзларининг йирик ва якка пешқадамликка асосланган фаолиятлари билан монополияга қарши жиддий текширувни амалга оширади.

Бугунги маърузамизда ушбу мунозарали жараёнларни биргаликда кўриб чиқамиз ва унда дунёдаги бизнес стратегияларини тушунтириш ва тартибга солиш бўйича ўз изланишларим билан ўртоқлашаман”, — деди иқтисодчи.

Маълумот учун, Жан Тирол 1980 йиллардан бошлаб иқтисодиётнинг муайян тармоқларида, банкдан телекоммуникация ва рақамли платформаларгача монополияга қарши тартибга солиш назариясини ишлаб чиқди.

Иқтисодиёт бўйича Нобел мукофотини олиш – юксак эътирофнинг белгисидир ва ушбу мукофотга сазовор бўлган Жан Тирол жаҳон иқтисодий тафаккури элитасига киради. Пол Самуелсон, Василий Леонтев, Леонид Канторович ва Морис Алле каби номлар қаторида ҳозирда Тирол номи муносиб ўрин эгаллайди. У 1988 йилда бозор иқтисодиёти ва уни тартибга солиш масалаларига ойдинлик киритган ишлари учун иқтисодиёт бўйича 45-Нобел мукофоти совриндори бўлди.

Унинг дарсликлари дунёнинг кўплаб университетларида, жумладан Франция, АҚШ ва Буюк Британияда қўлланилади. Унинг иқтисодиётга қўшган ҳиссаси нафақат илмий жамоатчилик, балки рақобат сиёсати билан шуғулланувчи амалиётчилар томонидан ҳам эътироф этилади.

Тирол ўз ишида монополияни суиистеъмол қилишнинг олдини олиш учун эҳтиёткорлик билан тартибга солиш зарурлигини таъкидлайди, бу айниқса замонавий технология компанияларининг ўсиши ва уларнинг жаҳон иқтисодиётига таъсири шароитида муҳим аҳамиятга эга.

Мактабгача ва мактаб таълими вазири Ҳилола Умарованинг маълум қилишича, форум доирасида бир қанча очиқ маърузалар ўтказилади. 12 октябрь куни италиялик олим, ҳисоблаш физикасининг дунёга машҳур арбоби ва қора туйнукларнинг биринчи тасвирларини яратувчиларидан бири бўлган Луcиано Реззолланинг очиқ маърузасини ташкил этган эди.

15 октябрь куни дунёнинг етакчи олийгоҳларидан бири Массачусеттс технология институти академик ривожланиш бўйича канцлери профессор Эрик Гримсон билан очиқ мулоқот ташкил этилади. Маъруза “Келажакка тайёргарлик: барча жабҳада сунъий интеллект” мавзуси ўтказилади.