Ўзбекистон Республикасидан сархил мева-сабзавотлар экспортининг географик диверсификация трендлари

Ўзбекистон Республикасидан сархил мева-сабзавотлар экспортининг географик диверсификация трендлари

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) мутахассислари 2019 — 2024 йилларда сархил мева-сабзавотлар экспортининг географик диверсификация индексини ҳисоблаб чиқди.

Олинган натижаларга кўра, таҳлил этилаётган бутун давр мобайнида экспортнинг ўртача даражадаги географик диверсификацияси кузатилган.

Экспортнинг географик диверсификация индекси Херфиндал-Хиршман концентрация индексига (HHI) тескари бўлиб, (1-HHI) формула асосида ҳисобланган. Диверсификация даражаси қуйидаги 3 гуруҳга бўлинади:

  • юқори (0,850 — 1,000);
  • ўртача (0,750-0,850);
  • паст (0-0,750).

2024-йилда Ўзбекистондан сархили сабзавот ва меваларни импорт қилувчи мамлакатлар сони 73 тага етди (2019-йилда 68 та эди).

Экспорт йўналишларининг умумий сони ҳар йили 60 дан ортиқ мамлакатни ташкил этишига қарамай, 2019 — 2024 йиллар оралиғида Ўзбекистондан сархил мева ва сабзавотларни энг кўп импорт қилувчи 5 та мамлакат улуши жуда юқори, аниқроғи 78,4 фоиздан (2019-йилда) 83,8 фоизгача (2022-йил) бўлган.

2024-йилдаги энг яхши 5 та йўналиш:

  1. Россия – 38,7 фоиз;
  2. Покистон – 13,5 фоиз;
  3. Қозоғистон – 12,6 фоиз;
  4. Хитой – 8,9 фоиз;
  5. Афғонистон – 8,0 фоиз.

Географик ҳудудлар кесимида экспорт йўналишлари таркибидаги ўзгаришлар аста-секинлик билан кечмоқда. Ўзбекистондан сархил мева-сабзавот маҳсулотлари экспортининг умумий ҳажмида МДҲ мамлакатларининг улуши 2019-йилдаги 69,4 фоиздан 2024-йилда 57,7 фоизгача пасайган бўлса-да, ҳали ҳам юқорилигича қолмоқда.

Европа Иттифоқи мамлакатларига сархил сабзавот ва мевалар экспорти улуши, аксинча, 2019-йилдаги 2,1 фоиздан 2024-йилда 2,4 фоизгача ошган.

Сўнгги янгиликлар

Категориялар

© Yangiliklar24 . All Rights Reserved.