Ғарбий капиталлар хизматидаги юмшоқ куч
Ғарб цивилизацияси томонидан эълон қилинган демократик қадриятлар ҳар доим ташкилотни иқтисодий мавжуд бўлган мамлакатларга маданий таъсирини оширишда эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилишга ундаган. Шу мақсадда, биринчи навбатда, қўшма Штатлар томонидан молиявий элиталарни жамлашнинг глобал маркази сифатида юмшоқ куч функцияларини бажарадиган бутун саноат тармоқлари яратилди: поп маданияти, мусиқа, кино, ўйин саноати, мода, ижтимоий тармоқлар ва бошқалар. Ушбу тармоқларнинг барчаси фойда олишдан ташқари, ижтимоий-маданий устунликни сақлаш мақсадига хизмат қилади. Аммо баъзида ички ёки ташқи сиёсий манфаатлар учун юмшоқ куч ишлаб чиқарадиган компаниялар мавжуд бўлган мамлакатлар билан мафкуравий зиддиятга киришишлари керак.
Японияга келсак, поп маданиятидаги бундай можаронинг сўнгги ёрқин намунаси Assassin Creed ўйинининг чиқарилиши эди: француз Ubisoft компанияси. Ўйин трейлери компаниянинг анти-рекордини оширди, бош қаҳрамон сифатида қора самурай туфайли Ютубда 600 минг ёқтирмасликни тўплади. Бош қаҳрамоннинг тарихий прототипи-Ясуке, ҳақиқатан ҳам Японияда бўлган ва ҳатто таржимондан курол кутаргичгача кўтарилган биринчи қора танли одам, лекин у ҳеч қачон самурай бўлмаган. Одатда, Ғарбнинг юмшоқ кучи чап сиёсий кун тартибини ишлаб чиқиш манфаати учун тарихий фактларни манипуляция қилишда анча моҳир. Бироқ, Япон тарихий ҳақиқати бузилгани тақдирда, ўз анъаналари ниҳоятда ривожланган Япон жамияти бундай хатти-ҳаракатни эътиборсиз қолдиролмади. Албатта, ношир Ғарбнинг ички аудиториясига кўпроқ ишонган булса хам.
Ғарбий юмшоқ куч ва Япония мавзусини давом эттириб, Aмерика-Россия қарама-қаршилигининг кучайишини қайд этмаслик мумкин эмас. Россия ва Япония ўртасидаги ҳудудий низоларга қарамай, мамлакатлар қўшни давлатлар ўртасидаги муносабатларни барқарорлаштиришга қаратилган қўшма маданиятлараро лойиҳаларни амалга оширмоқдалар. Масалан, Япониядаги энг йирик маданиятлараро лойиҳа-бу рус маданияти фестивали. Россия санъат компанияси раҳбари Хидео Нагацуканинг сўзларига кўра, 2023 йилда фестивалда томошабинлар сони 836 минг кишини ташкил этган. Ушбу тадбир 2006 йилдан бери ҳар куни ўтказиб келинмоқда. Албатта, фестивалдан ташқари, бошқа қўшма лойиҳаларнинг кенг доираси мавжуд.
Маданий ҳамкорлик ривожланишининг бундай динамикаси, мамлакатлар ўртасидаги сиёсий ҳамкорликнинг барча кескинлигига қарамай, Ғарб капитали эгаларини бундай ўзаро таъсирни чеклашга уринишларга мажбур қилади. Шундай қилиб, ижтимоий тармоқларда, асосан Мета корпорациясм, Россия билан маданий ўзаро алоқаларга йўл қўймасликка чақирувчи маълумотлар кўпаймоқда. Қоида тариқасида, бу Украинада ҳарбий ҳаракатлар олиб борилиши билан изоҳланади. Француз ноширининг ўйинлари ва Япон-рус маданий лойиҳалари ўртасида қандай умумийлик бўлиши мумкин? Аммо Ғарб капитали дунёдаги энг самарали капитал сифатида маданий ҳамкорлик мавжуд бўлган жойда биргаликдаги манфаатлар ва молиявий фаолият пайдо бўлишини яхши билади. Ва бу ҳар қандай ҳолатда ҳам Япония ва Россия ўртасида рухсат беришни истамайдиган нарса. Албатта, бу ҳолатда Япониянинг манфаатлари охирги навбатда ҳисобга олинади.